Mówiąc w sporym uproszczeniu beneficjent rzeczywisty to osoba lub osoby fizyczne, które sprawują władzę nad danym podmiotem — np. spółką z o.o. W artykule wyjaśnimy, co to oznacza w praktyce. Podpowiemy także, jakie firmy mają obowiązek ujawnienia beneficjentów i czym jest Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych.

Zgodnie z definicją wskazaną w art. 2 ust. 2 pkt 1) Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu beneficjent rzeczywisty to osoba fizyczna lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio, lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną, lub osoby fizyczne, w których imieniu są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna.

Beneficjent rzeczywisty jednoosobowej działalności gospodarczej

W przypadku przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą przyjmuje się, że to oni sami są beneficjentami rzeczywistymi. Zwłaszcza jeśli nie stwierdzono przesłanek, że kontrolę nad firmą sprawuje inna osoba.

Beneficjenci rzeczywiści spółek

Zgodnie z ustawową definicją beneficjentami spółek mogą być:

• wspólnicy, posiadający więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji;

• osoby fizyczne dysponujące więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta;

• osoby fizyczne sprawujące kontrolę nad spółką. Osobom tym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponują więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnikom albo użytkownikom, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu.

Co to oznacza w praktyce?

Beneficjent — kto to — praktyczne wyjaśnienie

Beneficjenci rzeczywiści to osoby fizyczne, które w bezpośredni lub pośredni sposób sprawują kontrolę nad spółką, nawiązują w jej imieniu stosunki gospodarcze i realizują transakcje. Co ważne, muszą być to wspólnicy z większą niż 25% liczbą udziałów lub posiadający więcej niż 25% liczby głosów w spółce.

Przykład.

Załóżmy, że spółka z o.o. ma czterech wspólników. Jeden z nich posiada 40% udziałów, a wszyscy pozostali po 20%. W takich okolicznościach jedynym beneficjentem będzie wspólnik nr 1.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Aby wyeliminować ryzyko przestępstw podatkowych, zwłaszcza polegających na praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, utworzono Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Stanowi on realizację przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r.

W Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych znajdziesz dane beneficjentów:

• spółek jawnych;

• spółek komandytowych;

• spółek komandytowo-akcyjnych;

• spółek z o.o.;

• prostych spółek akcyjnych (od 1 marca 2021 r.);

• akcyjnych, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 623).

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych ma charakter jawny, jest dostępny online, a skorzystanie z jego zasobów jest bezpłatne.

Obowiązek ujawnienia beneficjentów rzeczywistych

Zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem, od 13 października 2020 roku obowiązek ujawnienia beneficjentów rzeczywistych mają wszystkie nowo założone spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjne. Od 13 lipca 2020 r. - także podmioty zarejestrowane przed dniem wejścia w życie tego obowiązku.

Jeśli nie istnieje możliwość określenia beneficjenta rzeczywistego, do rejestru należy wpisać osobę fizyczną, zajmującą stanowisko kierownicze. Może to być np. członek zarządu spółki.

W przypadku nowo powstałych spółek zgłoszenia należy dokonać w terminie 7 dni od daty ujawnienia wpisu w rejestrze KRS. Brak dopełnienia tego obowiązku może skutkować karą pieniężną w wysokości do 1 mln zł!